Konferencja: 30 lat Traktatu o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej

Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta

Uniwersytetu Wrocławskiego we współpracy z Katedrą Prawa Międzynarodowego i Prawa UE Kolegium Prawa Akademii Leona Koźmińskiego zapraszają na zdalną konferencję:

"30 lat Traktatu o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej".

Podpisanie 14 listopada 1990 roku Traktatu o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej miało przełomowe znaczenie w relacjach między Polską i Niemcami po II wojnie światowej. Akt ten związany był z przemianami demokratycznymi w Polsce i Europie Środkowej i Wschodniej oraz procesem zjednoczenia Niemiec. Podpisanie Traktatu kończyło powojenny poważny konflikt statusowy między Polską a Niemcami (po 1949 roku z RFN), wynikający z tego, że w RFN kwestionowano ostateczny charakter granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej w świetle prawa międzynarodowego. Stanowisko RFN wywoływało jednym z wielkich konfliktów, który był pochodną końca wojny w 1945 roku i późniejszego podziału politycznego Wschód-Zachód. Różne interpretacje uchwał poczdamskich w tej sprawie w Warszawie i Bonn długo nie pozwalały na jego rozwiązanie.

Do tego dochodziły inne zaszłości wynikające z II wojny i jej skutków. Polska w wyniku wojny straciła połowę przedwojennego terytorium i prawie 6 mln obywateli, zadano jej ogromne straty materialne. Rzesze ludności polskiej zostały przesiedlone po zmianie granicy po 1945 roku ze Wschodu na Zachód. Niemcy zmuszono do rezygnacji z terenów wschodnich na rzecz Polski i ZSRR i postanowiono o wysiedleniu stamtąd dotychczasowych mieszkańców. Ustalenie przebiegu granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej było przez jednych odbierane jako „sprawiedliwość dziejowa”, przez drugich jako „niezabliźniona rana”. Zmiana nastąpiła dopiero na przełomie lat 60. i 70. XX w., dzięki czemu możliwe stało się podpisanie 7 grudnia 1970 r. Układu normalizacyjnego PRL-RFN.

Przemiany demokratyczne w Polsce w 1989 roku i zburzenie muru berlińskiego oraz perspektywa zjednoczenie Niemiec ponownie postawiły sprawę statusu prawnego granicy na porządku dziennym. W 30. rocznicę podpisania historycznego Traktatu chcemy przybliżyć te wydarzenia, wskazać na przebieg negocjacji, pokazać stanowiska i interesy Polski i RFN oraz przypomnieć obrady 2+4 i ich znaczenie dla ostatecznego potwierdzenia przebiegu granicy polsko-niemieckiej. Chcemy także ukazać rolę Traktatu z 14 listopada 1990 r. dla rozwoju Polski i jej relacji z Niemcami w ostatnim trzydziestoleciu.

Uczestnicy panelu brali udział w ówczesnych negocjacjach nad Traktatem: prof. Jerzy Sułek był szefem polskiego zespołu negocjacyjnego, prof. Jan Barcz członkiem tego zespołu, a prof. Jerzy Kranz rozpoczynał pracę w MSZ od udziału w pracach tego zespołu, a następnie w Ambasadzie RP w Kolonii.

Porządek obrad

Powitanie: prof. Krzysztof Ruchniewicz, prof. Jan Barcz

Prof. Krzysztof Ruchniewicz, Wprowadzenie (aspekty historyczne)

Prof. Jerzy Sułek, Aspekty polityczne negocjacji

Prof. Jerzy Kranz, Stanowisko RFN ws granicy, dlaczego zawarcie Traktatu było konieczne

Prof. Jan Barcz, Granica polsko-niemiecka w świetle "2+4" i Traktatu

Dyskusja

Podsumowanie: prof. Jerzy Sułek, prof. Krzysztof Ruchniewicz

--

Link do spotkania dostępny tutaj.